Obrazy I. Pinkasa wróciły…

Obrazy I. Pinkasa wróciły…

20.02.2015 r. Warszawa (PAP) – Widoki Wilna Ignacego Pinkasa i meble w stylu Ludwika XVI są wśród przedmiotów przekazanych w piątek przez szefa MON Tomasza Siemoniaka Fundacji Rodziny Józefa Piłsudskiego. Przedmioty będące wyposażeniem willi marszałka w Sulejówku wywieziono z niej w 1947 r.

dworek_milusia

„Myślałem, że takie historie zdarzają się tylko w powieściach, a rzeczywiście tak się stało. Historia zatoczyła wielkie koło. Dar żołnierzy dla ukochanego wodza, dla ukochanego marszałka, potem 1947 rok i zrabowanie przez komunistów i kilkadziesiąt lat w obiekcie MON w Helenowie, gdzie w czasach PRL-u siadywali sowieccy generałowie. Myślę, że mamy wielką satysfakcję z tego, że te meble tutaj wracają” – powiedział minister Tomasz Siemoniak.

 Jak zaznaczył, jest bardzo wzruszony tą sytuacją. „Myślę, że dla każdego Polaka Józef Piłsudski jest szczególną postacią, a w wojsku jest otoczony słusznie kultem. Więc jeśli tylko możemy w czymś pomagać, w czymś wzbogacać to wspaniałe przedsięwzięcie (Muzeum Józefa Piłsudzkiego w Sulejówku – PAP) zawsze to będziemy robili” – mówił minister.

 Jego zdaniem przekazane przedmioty są wielkimi świadkami dramatycznych historii XX wieku. „Myślę, że każdy patrząc na nie ma świadomość, że jest to coś absolutnie wyjątkowego i cieszymy się, że możemy w tym wyjątkowym wydarzeniu uczestniczyć” – dodał Siemoniak.

 Po zakończeniu II wojny światowej, latem 1947 r. elementy wyposażenia dworku Milusin w Sulejówku, gdzie mieszkał marszałek Józef Piłsudski z rodziną, wywieziono na rozkaz komunistycznego wiceministra obrony narodowej Piotra Jaroszewicza. Wśród tych przedmiotów znalazły się m.in. meble z salonu i gabinetu, obrazy i księgozbiór.

 Ich losy nie były znane do maja ubiegłego roku, kiedy pracownicy Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, sprawdzając docierające do nich informacje na ten temat, odnaleźli część z nich w ośrodku reprezentacyjnym Ministerstwa Obrony Narodowej w Helenowie. Znaleźli wówczas pochodzące z Milusina dwa widoki Wilna autorstwa Ignacego Pinkasa i „Staw w parku” Kazimierza Stabrowskiego. W Helenowie znajdował się też obraz Adomasa Varnasa przedstawiający brata marszałka – Bronisława Piłsudskiego.

pejzaz_miejski_z_wilna_ostra_brama

 Dzięki zachowanym przedwojennym fotografiom wnętrza dworku Piłsudskich i dokumentom archiwalnym odnaleziono również amforę, która była własnością rodziny. W Helenowie znaleziono także meble w stylu Ludwika XVI z Milusina: stół z marmurowym blatem, kanapę, dwa fotele i cztery krzesła, rzeźbę „Szaman”, dwa świeczniki empirowe oraz postument pod lampę lub wazon.

 Większość przedmiotów to dary dla marszałka i jego rodziny. Stół i inne meble nabyto w 1923 r. z funduszy Komitetu Daru Żołnierza. Pejzaże Wilna ofiarował w 1929 r. sam malarz. Imieninowym prezentem od autora dla Piłsudskiego był także obraz Kazimierza Stabrowskiego „Staw w parku” przekazany w tym samym roku. Wtedy też do Milusina miała trafić rzeźba Julii Stabrowskiej „Szaman”. Amfora zaś była prezentem od hr. Reyowej.

pejzaz_miejski_z_wilna_kopia

 Jak podkreślają przedstawiciele Muzeum, do czasu rozpoznania przedmiotów przez jego pracowników MON nie znał ich pochodzenia. Po identyfikacji Fundacja Rodziny Józefa Piłsudskiego zwróciła się do ministerstwa z prośbą o zwrot przedmiotów. W lutym br. szef resortu Tomasz Siemoniak zdecydował o ofiarowaniu ich Fundacji.

 Milusin był darem Komitetu Żołnierza Polskiego dla marszałka. Został wybudowany ze składek żołnierzy. Zaprojektował go architekt Kazimierz Skórewicz. Piłsudski z żoną Aleksandrą oraz córkami Wandą i Jadwigą mieszkał tam od lipca 1923 do maja 1926 r. Później Piłsudscy przenieśli się do Belwederu, przybywając do Milusina tylko na krótsze pobyty.

Po zakończeniu II wojny, w PRL dworek został zajęty przez władze wojskowe, wywieziono też jego wyposażenie. Od 1956 r. willa należała do władz Sulejówka, które urządziły tam przedszkole. O odzyskanie dworku zabiegała przez lata Fundacja Rodziny Józefa Piłsudskiego założona przez córki marszałka. W 2000 r. władze Sulejówka przekazały Milusin Fundacji, która rozpoczęła starania o przywrócenie mu historycznego charakteru i powołania muzeum marszałka.

 

Odzyskane przedmioty, łącznie jest ich 17, stanowią niewielką część wyposażenia dworku. W sumie to ponad 3,5 tys. rzeczy, m.in. mebli, tkanin dekoracyjnych, lamp czy grafik nadal poszukiwanych przez muzeum, by jak najwierniej odtworzyć wygląd dworku z okresu, kiedy mieszkali tam Piłsudscy. Milusin ma być ważnym elementem kompleksu muzealno-edukacyjnego Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, które ma zostać otwarte w 2017 r.(PAP)

Dwa pejzaże miejskie z Wilna, są darem z 1929 r. autora, malarza Ignacego Pinkasa.